5 آذر 1404 0 1 برق خورشیدی .
یکی از رایج‌ترین سؤالات در پروژه‌های خورشیدی این است: «هر پنل خورشیدی چقدر برق تولید می‌کند؟». پاسخ به این سؤال به عواملی مثل نوع پنل، منطقه جغرافیایی، زاویه نصب، و شرایط محیطی بستگی دارد. در این مقاله به زبان ساده نحوه محاسبه واقعی توان تولیدی پنل خورشیدی را توضیح می‌دهیم و مثال‌هایی کاربردی ارائه می‌کنیم.
توان اسمی (Watt-peak) چیست؟
روی هر پنل خورشیدی عددی درج می‌شود مانند ۳۷۰Wp یا ۵۵۰Wp. این مقدار توان اسمی یا پیک پنل است که در شرایط استاندارد آزمایشگاهی (۱۰۰۰ وات بر متر مربع تابش، دمای ۲۵ درجه، زاویه عمود نور) تولید می‌شود. اما در واقعیت، تولید برق روزانه کمتر از این عدد خواهد بود.
عوامل مؤثر بر تولید واقعی برق
- تابش خورشیدی منطقه: مثلاً در یزد میانگین تابش ۵.۷ کیلووات‌ساعت بر متر مربع در روز است، ولی در تهران حدود ۴.۸ است.
- دما: هرچه دمای پنل بالاتر برود، راندمان کاهش می‌یابد.
- زاویه و جهت نصب: زاویه بین ۲۰ تا ۳۵ درجه رو به جنوب مناسب‌ترین است.
- گردوغبار و سایه‌اندازی: هر ۵ تا ۱۰٪ کاهش تابش، به همان نسبت خروجی برق را کاهش می‌دهد.
جدول تولید برق واقعی روزانه بر اساس توان پنل
شهر | توان پنل (وات) | تولید روزانه (kWh) | تولید ماهانه (kWh) |
یزد | ۵۵۰ | ۲.۷ | ~۸۱ |
تهران | ۵۵۰ | ۲.۳۵ | ~۷۰ |
| تبریز | ۵۵۰ | ۲.۰ | ~۶۰ |
| بندرعباس | ۵۵۰ | ۲.۶ | ~۷۸ |
| مشهد | ۵۵۰ | ۲.۲ | ~۶۶ |
محاسبه تعداد پنل برای نیاز خاص
مثال: کارخانه‌ای نیاز به تأمین ۵۰۰ کیلووات‌ساعت برق روزانه دارد
اگر پنل انتخابی ۵۵۰ وات باشد و تولید آن در یزد ~۲.۷ kWh در روز باشد:
تعداد پنل = ۵۰۰ / ۲.۷ ≈ ۱۸۵ عدد پنل ۵۵۰ وات
محاسبه درآمد از فروش برق تولیدی
تعرفه فروش برای نیروگاه ۲۰ تا ۱۰۰ کیلووات = ۲٬۰۰۰ تومان برای هر کیلووات‌ساعت
اگر هر پنل ۸۰ کیلووات‌ساعت در ماه تولید کند → ۸۰ × ۲٬۰۰۰ = ۱۶۰٬۰۰۰ تومان درآمد ماهانه به ازای هر پنل
نیروگاه ۱۰۰ کیلوواتی با ۱۸۵ پنل → ۲۷ میلیون تومان درآمد ماهانه
تحلیل تولید سالانه و درآمد خالص
با فرض اینکه یک پنل خورشیدی ۵۵۰ وات در یزد به‌طور متوسط ۸۰ کیلووات‌ساعت در ماه تولید کند، تولید سالانه آن برابر است با:
۸۰ × ۱۲ = ۹۶۰ کیلووات‌ساعت در سال
با تعرفه ۲٬۰۰۰ تومان برای فروش برق، درآمد سالانه هر پنل برابر خواهد بود با:
۹۶۰ × ۲٬۰۰۰ = ۱٬۹۲۰٬۰۰۰ تومان
با احتساب ۱۸۵ پنل، درآمد کل سالانه حدود ۳۵۰ میلیون تومان خواهد بود.
مطالعه موردی: پروژه خورشیدی ۱۰ کیلووات در کرمان
یک خانوار در شهرستان رفسنجان، استان کرمان، اقدام به نصب ۱۰ کیلووات پنل خورشیدی روی سقف خانه کرد. این سیستم با استفاده از ۱۸ پنل ۵۵۰ وات، میانگین تولید روزانه ۲۷ کیلووات‌ساعت داشت. با فروش برق به شبکه و مصرف هم‌زمان، هزینه نصب در کمتر از ۳ سال بازگشت داده شد.
مقایسه تکنولوژی‌های مختلف پنل در تولید برق
نوع پنل | راندمان | عملکرد در تابش غیرمستقیم | قیمت | مناسب برای |
Monocrystalline | ۱۸–۲۲٪ | خوب | بالا | صنعتی و نیروگاهی |
Polycrystalline | ۱۵–۱۸٪ | متوسط | اقتصادی | خانگی و گلخانه |
| Bifacial | ۱۹–۲۳٪ | عالی از دو طرف | بالا | پروژه‌های خاص و زمینی |
| Half-C | ۲۰٪+ | مقاوم در سایه جزئی | متوسط | سقف‌های صنعتی با سایه جزئی |
پرسش‌های متداول
- آیا پنل در زمستان هم تولید دارد؟ بله، ولی مقدار آن کمتر است.
- آیا پنل‌های مونو راندمان بیشتری دارند؟ بله، معمولاً بین ۱۸ تا ۲۲٪ در مقایسه با پلی ۱۵ تا%۱۸
- آیا نیاز به تمیز کردن پنل هست؟ بله، هر ۲ تا ۳ ماه یک‌بار پیشنهاد می‌شود.